Vandaag stond er een interessant artikel in de Volkskrant, interessant met betrekking tot onze schoolmusical Like
Rollen in cyberspace niet zwart-wit
GRONINGEN
Jongeren die pesten op internet vertonen vaak hetzelfde probleemgedrag als degenen die
worden gepest. In de virtuele wereld ervaren ze minder grenzen dan in het echte leven.
VAN ONZE VERSLAGGEEFSTER ANA VAN ES
Jongeren die online pesten of via chatprogramma’s seksuele grenzen overschrijden, vertonen precies hetzelfde probleemgedrag als hun leeftijdsgenootjes die zeggen dat ze daarvan slachtoffer zijn. Sommige jongeren zijn zowel dader als slachtoffer van praktijken op internet.
Dat blijkt uit een langlopend onderzoek dat vandaag wordt gepubliceerd door Hogeschool NHL
in Leeuwarden. In het kader van het project Jeugd & Cybersafety is het internetgedrag in kaart gebracht van honderden tieners. ‘De rollen zijn niet-zwart wit’, zegt onderzoeksleider Joyce Kerstens. ‘Het profiel van daders en slachtoffers lijkt erg op elkaar.’
In 2011 vulden ruim 6.000 scholieren een vragenlijst in over hun ervaringen op internet met
problemen als cyberpesten, seksueel gedrag en online financiële problemen, zoals stelen via de onlinegame Habbo Hotel. Twee jaar later deden ruim driehonderd van hen mee aan een
vervolgenquête. Van de scholieren heeft ruim de helft volgens eigen zeggen op een
van beide momenten onlineproblemen gehad. Daarbij vertonen daders en slachtoffers ‘in vrijwel alle opzichten’ hetzelfde gedrag. Deze jongeren internetten frequenter dan leeftijdsgenootjes
die nooit onlineproblemen ondervinden. In de cyberwereld ervaren ze minder grenzen dan in het echte leven. Ze hebben een slechtere relatie met hun ouders.
Jongeren die op internet bij herhaling problemen ervaren, rapporteren bovendien een lagere
zelfcontrole dan jongeren die daar nooit last van hebben. In het dagelijks leven vertaalt zich dat in
concentratieproblemen op school of snel toegeven aan impulsen. ‘Op internet klikken ze sneller een reclamebanner aan of verstrekken ze zonder nadenken hun persoonlijke gegevens’, zegt
Kerstens. ‘Ze ervaren weinig remmingen.’
Leeftijd en opleidingsniveau spelen nauwelijks een rol. ‘Het gaat niet om geslacht of leeftijd’, zegt Kerstens. ‘Probleemgedrag op internet komt voor bij zowel vmbo- als vwo-scholieren. Wel zien we dat onder vmbo-scholieren vaker online wordt gepest dan onder vwo- scholieren.’
Dat beeld is mogelijk vertekend, schrijven de onderzoekers zelf. Bij de jongeren die wilden meedoen aan het vervolgonderzoek is er een oververtegenwoordiging van
autochtone vwo-scholieren met hoogopgeleide ouders. ‘Die groep is niet meer representatief voor de gemiddelde puber in Nederland’, stelt Kerstens. ‘Maar je ziet nog steeds: welk gedrag maakt dat jongeren herhaaldelijk op internet in de problemen komen?’
De meeste online-ervaringen van jongeren zijn positief, benadrukt Kerstens. ‘Meestal gaat het goed. Bijna de helft van de jongeren ervaart nooit probleemgedrag.’ Uit haar onderzoek in 2011 bleek al: in het zeldzame geval dat jongeren via internet worden verleid tot een ontmoeting, gebeurt dat meestal tussen leeftijdsgenoten en met wederzijdse instemming. Bij het vervolgonderzoek is het aantal jongeren te klein om daar uitspraken over te doen.
‘Het spookbeeld van ouders is zo’n man als de onlangs aangehouden Frank R. uit Cuijk. Maar als
jongeren zeggen dat hen is gevraagd om uit de kleren te gaan, is het meestal door een vriendje of
vriendinnetje van de eigen leeftijd. Niet alles is vervelend of berokkent schade. Misbruik komt natuurlijk voor, maar dat zijn echt incidenten en in die zin is dat een geruststellende bevinding.’
© de Volkskrant
dinsdag 18 februari 2014